Co to jest SPF, Czym jest SPF 20, 30, 50 i który stopień ochrony przeciwsłonecznej wybrać?
Słońce - życiodajne źródło energii, które od zarania dziejów kształtowało życie na naszej planecie. Jego ciepłe promienie budzą przyrodę do życia, poprawiają nasze samopoczucie i stymulują produkcję witaminy D w naszym organizmie. Jednak ta sama gwiazda, która daje nam tyle korzyści, może również stanowić poważne zagrożenie dla naszego zdrowia. Promieniowanie ultrafioletowe, niewidzialne dla ludzkiego oka, potrafi w ciągu zaledwie kilku minut wyrządzić szkody, których skutki możemy odczuwać przez lata.
Pomimo powszechnej dostępności kremów z filtrem, wiele osób wciąż boryka się z dylematem: jaki SPF wybrać? Czy wyższy zawsze oznacza lepszy? I co właściwie kryje się za tym tajemniczym skrótem? Przyjrzyjmy się bliżej, czym jest SPF i jak wybrać odpowiedni stopień ochrony.
Niezależnie od tego, czy jesteś miłośnikiem plażowania, aktywnym sportowcem spędzającym wiele godzin na świeżym powietrzu, czy osobą, która większość czasu spędza w pomieszczeniach - wiedza o ochronie przeciwsłonecznej jest kluczowa dla zachowania zdrowej i młodo wyglądającej skóry. Poznaj sekrety SPF, zrozum różnice między różnymi stopniami ochrony i naucz się wybierać produkty idealnie dopasowane do Twoich potrzeb.
Czym jest SPF?
SPF to skrót od angielskiego terminu "Sun Protection Factor", co można przetłumaczyć jako "współczynnik ochrony przeciwsłonecznej". Jest to międzynarodowy symbol określający stopień ochrony skóry przed promieniowaniem ultrafioletowym, a dokładniej przed promieniowaniem UVB.
SPF informuje nas, ile razy dłużej możemy przebywać na słońcu bez ryzyka poparzenia w porównaniu do sytuacji, gdy nie stosujemy żadnej ochrony. Na przykład, jeśli Twoja skóra normalnie ulega poparzeniu po 10 minutach ekspozycji na słońce, stosując krem z SPF 30 teoretycznie możesz przedłużyć ten czas do 300 minut (10 minut x 30).
Różnice między SPF 20, 30 i 50
Kremy przeciwsłoneczne dostępne są z różnymi wartościami SPF, najczęściej spotykane to SPF 15, 20, 30 i 50. Oto, jak się one różnią:
- SPF 15 - blokuje około 93% promieni UVB
- SPF 20 - blokuje około 95% promieni UVB
- SPF 30 - blokuje około 97% promieni UVB
- SPF 50 - blokuje około 98% promieni UVB
Jak widać, różnica w skuteczności między SPF 30 a SPF 50 jest stosunkowo niewielka. Warto jednak pamiętać, że nawet ta niewielka różnica może mieć znaczenie dla osób o bardzo jasnej karnacji lub skłonnych do oparzeń słonecznych.
Który stopień ochrony przeciwsłonecznej wybrać?
Wybór odpowiedniego SPF zależy od wielu czynników, takich jak typ skóry, pora roku, intensywność promieniowania UV oraz planowane aktywności na świeżym powietrzu. Oto kilka wskazówek:
- Dla codziennej ochrony, szczególnie jesienią i zimą, SPF 15-20 może być wystarczające dla większości osób.
- W okresie letnim lub podczas intensywnej ekspozycji na słońce, dermatolodzy zalecają stosowanie kremów z SPF co najmniej 30.
- Osoby o jasnej karnacji, skłonne do oparzeń słonecznych lub z historią nowotworów skóry w rodzinie powinny wybierać kremy z SPF 50 lub 50+.
- Dla dzieci i osób o wrażliwej skórze zawsze zaleca się najwyższą dostępną ochronę, czyli SPF 50+.
Poniższa tabela porównuje kremy z SPF 20, 30 i 50:
Cecha |
SPF 20 |
SPF 30 |
SPF 50 |
Procent blokowanych promieni UVB |
95% |
97% |
98% |
Procent przepuszczanych promieni UVB |
5% |
3% |
2% |
Teoretyczny czas ochrony* |
20x dłużej niż bez kremu |
30x dłużej niż bez kremu |
50x dłużej niż bez kremu |
Zalecane zastosowanie |
Codzienna ochrona przy niskim narażeniu na słońce |
Standardowa ochrona latem |
Wysoka ochrona dla jasnej karnacji lub długiego przebywania na słońcu |
Częstotliwość aplikacji |
Co 2 godziny |
Co 2 godziny |
Co 2 godziny |
Skuteczność w praktyce |
Niższa niż deklarowana ze względu na nieprawidłową aplikację |
Niższa niż deklarowana ze względu na nieprawidłową aplikację |
Niższa niż deklarowana ze względu na nieprawidłową aplikację |
*Teoretyczny czas ochrony zakłada idealne warunki laboratoryjne i prawidłową aplikację kremu. W praktyce czas ochrony jest zwykle krótszy.
Warto pamiętać, że różnica w skuteczności między SPF 30 a SPF 50 jest stosunkowo niewielka (1% blokowanych promieni UVB). Kluczowe znaczenie ma prawidłowa i regularna aplikacja kremu, niezależnie od wybranego SPF. Należy nakładać go obficie (około 2 mg na cm² skóry) i ponawiać aplikację co 2 godziny lub po kąpieli czy intensywnym poceniu się.
Czy SPF chroni również przed promieniowaniem UVA
Choć oba rodzaje promieniowania mogą być szkodliwe dla skóry, UVB jest głównie odpowiedzialne za oparzenia słoneczne i bezpośrednie uszkodzenia DNA, podczas gdy UVA przyczynia się do długoterminowych efektów, takich jak fotostarzenie i uszkodzenia głębszych warstw skóry. Dlatego kompleksowa ochrona przeciwsłoneczna powinna uwzględniać zarówno UVA, jak i UVB. SPF (Sun Protection Factor) odnosi się przede wszystkim do ochrony przed promieniowaniem UVB, a nie UVA. SPF nie informuje bezpośrednio o poziomie ochrony przed promieniowaniem UVA. Do tego celu służą inne wskaźniki:
- PPD (Persistent Pigment Darkening) - mierzy ochronę przed trwałą pigmentacją wywołaną promieniowaniem UVA.
- PA - system oznaczania ochrony przed UVA stosowany głównie w krajach azjatyckich.
Dodatkowe wskazówki dotyczące ochrony przeciwsłonecznej
- Zwróć uwagę na ochronę przed promieniowaniem UVA. Dobry krem przeciwsłoneczny powinien chronić zarówno przed UVB, jak i UVA.
- Stosuj krem przeciwsłoneczny codziennie, nawet w pochmurne dni. Promieniowanie UV przenika przez chmury.
- Pamiętaj o ochronie ust, uszu i skóry głowy, szczególnie jeśli masz przerzedzone włosy.
- Uzupełnij ochronę przeciwsłoneczną odpowiednim ubiorem, okularami przeciwsłonecznymi i kapeluszem o szerokim rondzie.
Wybór odpowiedniego SPF to kluczowy element dbania o zdrowie i urodę skóry. Pamiętaj, że nawet najwyższy filtr przeciwsłoneczny nie daje 100% ochrony, dlatego zawsze staraj się rozsądnie korzystać ze słońca, szczególnie w godzinach największego nasłonecznienia (10:00-16:00). Stosując się do tych zasad, możesz cieszyć się słońcem bez obaw o zdrowie swojej skóry.